Już od lat sześćdziesiątych laboratoria producentów ogumienia oraz niezależne instytucje badawcze prowadzą badania nad wpływem czynnika wypełniającego oponę, a procesem jej zużycia. Wyniki przeprowadzanych prób potwierdzają, że stosowanie azotu do wypełniania opon pozytywnie wpływa na żywotność ogumienia.
Początki zastosowania azotu do pompowania kół to lata sześćdziesiąte. Po przeprowadzeniu testów laboratoryjnych, wprowadzono pompowanie azotem w kołach pojazdów pracujących w najcięższych warunkach:
- w przemyśle wydobywczym
- w przemyśle lotniczym
- w transporcie towarów palnych i niebezpiecznych
- W sportach motorowych (Formuła1)
Zastosowanie azotu w oponach samochodowych swoje początki wzięło ze sportowych bolidów Formuły 1, gdzie duże przeciążenia wymagały specjalnej ochrony. Azot eliminuje ryzyko wybuchu ogumienia związanego z nagrzaniem się gumy w przypadku zbyt małego ciśnienia oraz zapewnia lepsze trzymanie się opony na zakrętach i większą skuteczność przyspieszania i hamowania. Zwiększona trwałość ogumienia wynika z ograniczenia o 1/3 liczby pęknięć wynikających ze zbyt małego ciśnienia. Do zalet stosowania azotu zalicza się również trzy lub czterokrotne wydłużenie przerw pomiędzy kolejnymi kontrolami ciśnienia oraz lepszą stabilność ciśnienia, co wpływa z kolei na równomierne zużycie bieżnika i dłuższą eksploatację opony.
Za stosowaniem azotu jako czynnika do pompowania opon przemawia kilka naukowo i doświadczalnie potwierdzonych faktów. Do najważniejszych z nich należą:
- Opona napompowana azotem utrzymuje ciśnienie trzykrotnie dłużej niż opona napełniona tlenem. Fakt ten ma niebagatelne znaczenie, gdyż ciśnienie w oponie niższe od nominalnego o 0,2 Bara skraca żywotność opony o 10%, a ciśnienie niższe o 0,6 Bara powoduje skrócenie jej żywotności blisko o połowę.
- Azot pozytywnie wpływa na żywotność opon – przeprowadzone testy wykazały, że zmniejszenie ilości tlenu o 6% powoduje wydłużenie żywotności aż o 22%.
- Ze względu na właściwości chemiczne azotu i brak wchodzenia tego gazu w reakcję z metalem występuje mniejsze ryzyko wystąpienia rdzy na obręczy.
- Azot jest gazem niepalnym i nie podtrzymuje palenia, zatem nie występuje ryzyko powstania pożaru podczas pompowania opon – szczególnie ciężarowych.
- Przy oponie napompowanej azotem nie występuje zużycie warstwy butylowej i karkasu, w przeciwieństwie do opony napompowanej powietrzem, co jest szczególnie istotne dla procesu bieżnikowania.
- Poprzez utrzymanie właściwego ciśnienia w oponach uzyskujemy mniejsze zużycie paliwa.
Mimo wielu potwierdzonych korzyści płynących ze stosowania azotu do pompowania opon, potwierdzonych także przez renomowanych producentów ogumienia, dopiero w ostatnich kilku latach jego stosowanie stało się popularne.
Obecnie na rynku możemy spotkać dwie metody pompowania kół azotem, które są wykorzystywane w serwisach ogumienia:
- Pompowanie azotem przy użyciu gazu z butli. Jest to najprostsza metoda pompowania kół azotem. Do jej najważniejszych zalet należą niskie koszty instalacji oraz duża dostępność azotu w butlach.
- Pompowanie za pomocą wytwornicy azotu polega na zastosowaniu urządzenia, które odzyskuje azot z powietrza. Jedną z pierwszych firm, która opracowała takie urządzenie z przeznaczeniem dla branży motoryzacyjnej, jest firma Butler.
Zasad działania. Głównym elementem generatora azotu do kół jest specjalny filtr rozdzielający cząsteczki tlenu od cząsteczek azotu. Sprężone powietrze, które zasila generator azotu przepływa przez membranę zbudowaną z wielu włókien polimerowych. Ponieważ cząsteczki tlenu mają inną prędkość niż cząsteczki azotu, przenikają one na zewnątrz membrany zapewniając jednorodny przepływ cząstek azotu.
Reasumując.
Napełnianie opon azotem to uzasadniona innowacja przeznaczona dla każdego kierowcy. Jej skutkiem jest nie tylko oszczędność opon i pieniędzy użytkowników, ale także znaczna poprawa bezpieczeństwa na drodze.
Pompowanie opon azotem zamiast powietrzem jest jeszcze wśród polskich kierowców usługą dość niecodzienną. W krajach UE stosowanie azotu do opon jest już dość szeroko rozpowszechnione. Najważniejsze zalety napełniania opon azotem to lepsze trzymanie się pojazdu drogi, większa trwałość ogumienia, zmniejszenie zużycia paliwa.
Powoli kierowcy przekonują się do azotu zamiast powietrza w oponie – mówi Marcin Nowakowski, dyrektor Centrum Samochodowego Norauto w Gdańsku. – Co trzeci kierowca wymieniający opony w naszej stacji decyduje się na napompowanie ich azotem. Usługa nie jest droga, napompowanie jednego koła kosztuje 5 zł, natomiast korzyści są naprawdę duże.